Mogelijkheden voor agroforestry in Overijssel – een verkenning

Dit rapport beschrijft de kansen, belemmeringen en het potentieel van verschillende vormen van agroforestry om bij te dragen aan een toekomstbestendig landelijk gebied in Overijssel. Dit overzicht is op basis van bestaande kennisbronnen en overleg met het Agroforestry Netwerk Overijssel.

Voor bepaalde gebiedsopgaven in Overijssel biedt agroforestry duidelijke aanknopingspunten:
• agrarisch cultuurlandschap, de groenblauwe dooradering en basiskwaliteit natuur.

• koolstofvastlegging, klimaatadaptatie, dierwaardigheid, waterkwaliteit en specifieke VHR-soorten.

Hiervoor is een goed ontwerp en inpassing in het landschap wel van groot belang.

Agroforestry kan overal in Overijssel passend zijn. Op basis van de gebiedskenmerken lijken drie type gebieden zich het best te lenen:
• Droge zandgronden met coulissenlandschap – Inpassing van houtige elementen kan het landbouwsysteem en landschap weerbaarder maken en het coulissenlandschap versterken.
• Robuuste beekdalen – Inpassing van houtige elementen op het boerenbedrijf, passend bij het maten- en flierenlandschap, kan het landschap en landbouwsysteem weerbaarder maken.
• Overgangszones rondom (kwetsbare) natuurgebieden – Afhankelijk van het type natuur kan gekeken welk type agroforestry het beste aansluit.

Vanwege het grote aandeel grasland in Overijssel zijn agroforestrysystemen op grasland op het eerste oog het meest relevant. Bovendien blijkt uit praktijkervaringen in Nederland dat aanplant op blijvend grasland dat beweid wordt relatief makkelijk en zonder grote risico’s is in te passen.

Uit de typering van agroforestrysystemen in Nederland komen dan de volgende 3 typen naar voren:
• Boomweide – moderne vormen van hoogstamboomgaard
• Rijenteelt op grasland – rijen productieve bomen met daartussen brede stroken grasland
• Voederhagen – voor vee eetbare bomen en struiken op perceelsranden en dwars over het perceel

Om aan te sluiten bij de Overijsselse cultuurlandschappen zijn lijnvormige elementen als perceelsranden en houtwallen erg kansrijk.