Factsheet “Houtige oeverbuffers”

Er is onderzoek gedaan naar het effect van oeverbuffers op waterkwaliteit op plekken met een vergelijkbaar klimaat als Nederland. Hieruit kan worden geconcludeerd dat oeverbuffers kunnen helpen de waterkwaliteit te verbeteren, omdat ze nutriënten, chemicaliën, wegspoelende bodem en organische stof opvangen. Het lijkt interessant om voor het gewenste positieve effect te kiezen voor een combinatie van bomen, struiken en een rijke kruidlaag die is afgestemd op de breedte van de oeverbuffer. Nader onderzoek is nodig.

In deze factsheet, ontwikkeld door Louis Bolk instituut en Agroforestry Gelderland, wordt besproken wat de voordelen zijn en hoe je een houtige oeverbuffer kunt inrichten. Aan de orde komen:

• Hoe werkt een houtige oeverbuffer: wat zijn de gunstige effecten op de bodem en waterhuishouding
• Nutriënten: Houtige beplanting heeft gunstig effecten op de nutriënten-balans van het landbouwsysteem, via de doorworteling, opbouw van bodemstructuur en voorkomen van uitspoeling;
• Breedte: Nederlandse boeren hebben te maken met verplichte bufferstroken van 0,5 tot 5 meter breed. Het kan voor boeren interessant zijn om die stroken te beplanten met bomen en struiken, om de biodiversiteit te verhogen of het dierenwelzijn te verbeteren.
• Leeftijd: Het advies is om een oeverbuffer te creëren die constant nutriënten opneemt. Dit kan door een combinatie van houtige soorten van verschillende leeftijden, snelgroeiende soorten en het regelmatig afzetten en snoeien van de bomen en struiken om groei te bevorderen.
• Welke soorten plant ik aan? Bomen met diepe wortelsystemen zijn interessant. Met de tool ‘Juiste Boom op de Juiste Plek‘ kun je selecteren welke functies je belangrijk vindt en wat er past bij de bodem en waterstand.
• Economische dubbelfunctie: In de melkveehouderij kan een oeverbuffer ook dienst doen als voederhaag. Zowel in de melkveehouderij als in de akkerbouw kan een oeverbuffer, naast de ecologische functies die eerder beschreven zijn, economisch interessant zijn door bomen en struiken te selecteren die voedsel produceren, zoals  fruit- en notenbomen. Daarnaast kan de geoogste biomassa een verdienmodel opleveren.